Jan Paweł II - wielki papież, wielki człowiek, wielki poeta

Jan Paweł II – Karol Wojtyła to wielki Polak, co do tego stwierdzenia nie ma wątpliwości. Co jednak sprawiło, że człowiek ten stał się przewodnikiem duchowym tylu ludzi, wzorem i autorytetem, cenionym twórcą? Dlaczego został nazwany Janem Pawłem Wielkim? Większość z nas nie ma wątpliwości, odpowiadając na te pytania. Wszyscy jesteśmy dumni z tego, że to nasz rodak, przez tyle pięknych, ale i trudnych lat pontyfikatu, zasiadał na Stolicy Piotrowej. Całym swym życiem, postawą, działaniami, skromnością i olbrzymim urokiem osobistym, który towarzyszył najważniejszym sprawom, zjednał sobie szacunek i miłość wszystkich, nie tylko chrześcijan. Teraz, gdy obchodzimy trzecią rocznicę jego śmierci, w mediach pojawiają się informacje o rychłym wyniesieniu na ołtarze, a pokolenia JP II to cały czas aktualne zjawisko socjologiczne, odpowiedzi na pytania postawione we wstępie, są tym bardziej aktualne.

Karol Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach w rodzinie wojskowego urzędnika. Gdy miał 9 lat, stracił matkę. Starszy brat Edmund, który był lekarzem, także zmarł w młodym wieku. Odtąd Karol został tylko z ojcem, który przejął wszystkie obowiązki wychowania syna. Rodzina Wojtyłów żyła skromnie, pensja ojca musiała wystarczyć na wszystkie wydatki, ale mimo to dzieciństwo przyszłego papieża było szczęśliwe. W rodzinnych Wadowicach spędził kilkanaście lat swojego życia, ucząc się w tutejszym gimnazjum, biorąc udział w przedstawieniach teatralnych, grając w piłkę, jeżdżąc na nartach i odbywając wycieczki krajoznawcze po okolicy Wadowic. Już wtedy charakteryzował się silną wiarą i religijnością.

Po celującym zdaniu matury, wybrał studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W tym też czasie wraz z ojcem przeniósł się do Krakowa. Wybuch wojny przerwał jednak jego dobrze zapowiadające się studia polonistyczne, choć przecież cały czas rozwijał się, zarówno naukowo jak i artystycznie – w tym czasie został współzałożycielem, reżyserem i jednym z aktorów tajnego Teatru Rapsodycznego. Z tego okresu pochodzą też pierwsze, młodzieńcze próby literackie – dramaty oraz wydane po latach wiersze. Coraz trudniej jednak było to wszystko pogodzić – do pozostałych obowiązków doszła ciężka praca w kamieniołomie i fabryce chemicznej. Niezrażony tym jednak, w 1942 roku, podjął studia filozoficzne na tajnym Wydziale Teologicznym UJ, jednocześnie wstępując do konspiracyjnego seminarium. Studia teologiczne zakończył w 1946 roku, przyjmując święcenia kapłańskie, wtedy też zaczął pierwsze wyjazdy zagraniczne, miedzy innymi na studia do Rzymu. Kolejne lata życia to dalsza posługa kapłańska, kolejne parafie i szczeble duchowej kariery – został biskupem, potem arcybiskupem i metropolitą krakowskim, a w końcu kardynałem. W październiku 1978 roku nastąpiło cos, co nieodwracalnie zmieniło oblicze Polski i świata – konklawe zadecydowało o wyborze nowego papieża. Karol Wojtyła – papież-Polak przybrał imię Jana Pawła II.

Wraz z wyborem na papieża, Karol Wojtyła musiał zrezygnować z wielu zajęć, które absorbowały go, gdy był jeszcze „zwykłym” księdzem. Dramaturgia i teatr, twórczość poetycka, spływy kajakowe musiały ustąpić miejsca nowym obowiązkom. Choć były rzeczy, z których nawet jako papież nie zrezygnował – spotkania z młodzieżą, wielka miłość, jaką obdarzał młodych ludzi, co zjednało mu tyle serc oraz podróże do najdalszych zakątków świata– nazywany był przecież papieżem-pielgrzymem – to były charakterystyczne cechy jego pontyfikatu.

Papież szczególnie ukochał młodzież, ona odwzajemniała mu się tym samym. Każda pielgrzymka papieża to serdeczne, pełne wzruszeń i emocji spotkanie z młodymi ludźmi. Wśród refleksji i zadumy nad ważnymi problemami natury religijnej, moralnej nigdy nie brakło czasu na uśmiech, żarty, zawsze przyjmowane owacjami. Papież od zawsze miał świetny kontakt z młodzieżą, potrafił dotrzeć do ich serc i umysłów, i przywiązywał szczególną wagę do spotkań z nią. Jako ksiądz, każdą możliwą wolną chwilę spędzał z młodymi na górskich wycieczkach, spływach kajakowych. Jako papież nie miał takich możliwości, ale spotkania z młodymi zawsze stanowiły główny punkt pielgrzymek ,a także cyklicznie organizowanego Światowego Dnia Młodzieży. Młodzi ludzie za miłość i zainteresowanie ze strony papieża odpłacali mu tym samym – najwyraźniej dało się to odczuć już po jego śmierci, kiedy zasmuceni stratą młodzi ludzie oddawali mu cześć. To zjawisko, jakim jest pokolenie młodzieży skupionej wokół nauk Jana Pawła II oraz żywa reakcja młodych na śmierć papieża, zostało opisane jako pokolenie JPII.

Bardzo ważną rolę w życiu Karola Wojtyły a później Jana Pawła II odegrała jego twórczość literacka. Choć jako papież prawie zupełnie zrezygnował z poezji i dramatu na rzecz pism filozoficznych, etycznych i religijnych (rozważania, encykliki czyli najważniejsze i podstawowe papieskie dokumenty), to przecież wcześniej stworzył wiele utworów poetyckich i dramatycznych, którymi zasłynął jako twórca. Jego utwory wydawane były drukiem od 1950 roku w czasopismach katolickich, gdzie podpisywał się pseudonimami, np. Andrzej Jawień. Wczesna twórczość to młodzieńcze wiersze zebrane w tomiku Renesansowy psałterz (wydane dopiero w latach 90) i dwa mało znane dramaty. Olbrzymią popularność i dobre oceny krytyków, zdobyły dwie kolejne sztuki teatralne – Brat naszego Boga – o bracie Albercie ( św. Adamie Chmielowskim) oraz Przed sklepem jubilera. Chwalono ich dojrzałość twórczą i świetny warsztat literacki autora.

Wiele utworów poświeconych jest zachwytowi nad pięknem otaczającego świata, gdzie na każdym kroku widać obecność Boga. Można to odnaleźć np. w pierwszej części Tryptyku rzymskiego, zatytułowanej Strumień. Droga przez las, szumiący górski strumień, dźwięki przyrody, ale i cisza – w tym wszystkim podmiot liryczny odnajduje Boga, który jest przecież stwórcą tego wszystkiego. ma jednak świadomość, tego że wszystko przemija – i świat i człowiek. To przemijanie jednak ma sens – jeśli tylko człowiek zawierzy się Bogu. W wierszu tym piękno przyrody przybiera kształt uwielbienia przez Poetę jej Stwórcy.